Meisjesjaren 7
GEPLAATST: 2-6-2012

 Je kunt de sterren niet dichterbij halen.

Onder een strakblauwe hemel fietsen we naar huis. Het is een koud voorjaar.

‘Pap?’ vraagt dochterlief achter me. ‘Is oma Christine nu een sterretje geworden?’

Ik had de juf gevraagd het verhaal met het sterretje achterwege te laten. Alle kinderen van deze generatie krijgen te horen dat hun grootouders na de begrafenis veranderen in een ster. Maar ik had dochterlief net verteld dat de sterren miljoenen jaren oud zijn. Sommige zijn zelfs zo oud dat ze alweer dood zijn. Wij lopen alleen een paar miljoen jaar achter op de rest van het universum.

Venus. Jupiter. Elke avond stonden ze aan de hemel te schitteren. Aan de zeekant. Ik zette een kruk bij het raam en dochterlief wees ze aan.

Al die tijd wist ik dat mijn moeders dagen geteld waren, en toch ben ik verslagen wanneer het gedaan is. De laatste woorden. De laatste minuten. De kist. Er is niets gebeurd dat ik niet kon verwachten en toch lig ik ‘s nachts in bed alsof ik weer een kind ben, overgeleverd aan de meest elementaire gevoelens.

Mijn moeder is van mij, mij, mij. Hoe kan het dat ze er niet meer is? Als kind weet je hoe de wereld in elkaar zit. Als je wegloopt, hoef je je maar om te keren en je kunt terug.

‘Jij hebt mijn naam,’ zei mijn moeder tegen dochterlief, toen die net was geboren. Haar tweede naam, net zoals ik mijn moeders tweede naam draag (en die van mijn grootvader van vaderskant). De stelligheid van die claim verbaasde me. Wij deden toch altijd ironisch over zulke familietoestanden?

Dochterliefs vijfde verjaardag had ze net gehaald, net voorbij de grens waar de eerste herinneringen blijven hangen. Je weet alleen niet welke. Ik herinner me nog een groene rups die over de vensterbank van de kleuterschool kroop. In mijn gedachten is hij nog onderweg. Ik herinner me een droom over een oppas, ik was toen vier of vijf jaar oud. Ze was blond en lief, ik weet alleen niet of die oppas ooit echt heeft bestaan. Ik heb er nooit naar gevraagd.

Het is de vraag of dochterlief later nog weet wat voor iemand haar grootmoeder was, of dat het verleden voor haar een gesloten boek zal zijn. Ik weet niet of dat erg is, maar ik kan er niets aan veranderen. Je kunt de sterren niet dichterbij halen.

2 juni 2012